Historia Małego Kościoła

"(...) z Marienkapelle bowiem, dawnej sali gimnastycznej Sportverein Neuschottland, musiano zrobić prowizoryczny kościół, ponieważ Herz-Jesu-Kirche był zbyt odległy i mieszkańcy Neuschottland, Schellmühl oraz osiedla pomiędzy Osterzeile a Westerzeile, przeważnie stoczniowcy, pracownicy poczty i kolejarze, latami całymi słali podania do Oliwy, gdzie znajdowała się siedziba biskupa, aż wreszcie, jeszcze za czasów Wolnego Miasta, zakupiono, przebudowano i konsekrowano halę gimnastyczną. Ponieważ jednak, pomimo barwnych obrazów i ozdobionych dekoracji, pochodzących z piwnic i rupieciarni prawie wszystkich kościołów parafialnych biskupstwa, a nawet od prywatnych właścicieli, sportowy charakter wnętrza Marienkapelle nie dał się zaprzeczyć ani ukryć - nawet woń kadzidła i świec woskowych nie zawsze i w niedostatecznej mierze zagłuszała stęchły zapach kredy, skóry i potu gimnastyków z ubiegłych lat i mistrzostw w piłce ręcznej - kaplica miała w sobie coś niezniszczalnie ewangelicko-surowego, fanatyczną trzeźwość sali modłów. (...) Pomimo, że we wszystkich kątach stały pomalowane, pozłocone i plastycznie błogosławiące gipsowe figury, kaplica ze swą starannie utrzymaną podłogą, wyłożoną linoleum, z kwadratowymi, sięgającymi tuż pod strop szybami z mlecznego szkła, z porządnie wykonanymi żelaznymi uchwytami w podłodze, dawniej gwarantującymi dobre umocowanie i bezpieczeństwo drążków, z żelaznymi, chociaż na biało otynkowanymi dźwigarami pod sufitem z gruboziarnistego betonu, noszącego ślady oszalowania, dźwigarami, do których ongiś były przytwierdzone kółka, trapez i pół tuzina lin do wspinania, była jednak raczej nowoczesną, chłodną, rzeczową kaplicą (...)"

Günter Grass - Kot i mysz

15 kwietnia 1930 roku zakupiono od Senatu Wolnego Miasta plac o powierzchni 7 350 m2 u zbiegu ul. Mickiewicza i al.Hallera pod budowę nowego kościoła katolickiego dla Wrzeszcza. Świątynia jednak nigdy nie powstała. Opór stawiły władze miejskie, które niechętnie patrzyły na rozwój katolicyzmu, kojarzonego nieodłącznie z żywiołem polskim. Ostatecznie wybudowano więc jedynie dom parafialny (Vereinshaus), który po części został zagospodarowany na kaplicę NMP (Marienkapelle).


Niezrealizowany projekt Kreuzkirche (1930) na kartce-„cegiełce”
(źródło: Wczoraj i dziś. 50 lat parafii
św. Krzyża w Gdańsku Wrzeszczu
)

Powyższy artykuł, artykułu autorstwa Jana Daniluka i Jarosława Wasielewskiego,  ukazał się na stronie internetowej www.dolnywrzeszcz.pl. Zachęcamy do zapoznania się z książką ww. autorów, poświęconą historii naszej dzielnicy, pt. „Dolny Wrzeszcz i Zaspa”(Wydawnictwo Oskar, 2012).